Psychologia integralna Junga

Zenon Waldemar Dudek

Pozycja jest pracą nietuzinkową. Przedstawia interdyscyplinarność perspektywy jungowskiej, przekraczającej granice między psychologią, pedagogiką, filozofią, kulturoznawstwem czy religioznawstwem. Wskazuje ona również na pułapki i szanse, które wiążą się z rozwojem psychicznym każdego z nas, jak i kultur, których jesteśmy częścią.
 
Autor znakomicie przedstawia skutki lekceważenia nieświadomości i życia symbolicznego. Stwierdza, że: „Liberalny mainstream, przywódcy rewolucji technologicznej i świat nauki spłaszczają obraz człowieka do urządzenia biologiczno-społecznego i umysłu sterowanego przez aplikacje”.
Książka ta jest nie tylko intelektualną rozmową z Czytelnikiem. Autor prowokuje do zadawania pytań dotyczących naszych lęków, pragnień, złudzeń oraz ścieżek rozwoju psychicznego. Już sama próba odpowiedzi na nie może poszerzyć naszą świadomość, a w efekcie wyzwolić od kompleksów i traum oraz destrukcyjnych wyborów, które przeistaczają się w nasze niechciane i pogmatwane losy.
dr hab. Tomasz Olchanowski
Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Studiów Kulturowych
 

Imperatyw opowieści i archetypy

Każdy twórca, kiedy pracuje nad czymś ważnym i osobistym, doświadcza wspaniałego, ale i bardzo trudnego, wymagającego introspekcji stanu, który nazywam poczuciem imperatywu opowieści. (…) Opowieści podstawiają nam lustro, zaś jungowskie archetypy dają nam narzędzia, które umożliwiają dekodowanie mitów, bajek, baśni czy legend, a także przejrzenie się z odpowiedniej odległości i perspektywy w całym spektrum marzeń, lęków, doświadczeń i niezałatwionych spraw. Tym samym pomagają nam odkryć prawdziwe oblicza i doświadczyć głębokiej przemiany.
To oddziaływanie zachodzi bez względu na to, czy je w danym momencie tworzymy jako artyści, czy dajemy się porwać ich magii jako odbiorcy, zaś filozofia Carla Gustava Junga staje się wszechstronnym przewodnikiem po naszym człowieczeństwie.
 
Krzysztof Skonieczny
reżyser, scenarzysta (Ślepnąc od świateł, Hardkor Disko, głębokiOFF)
 

Uwaga redakcyjna

Fundamenty psychologii Junga są pokazane w książce z uwzględnieniem jej źródeł w teorii nieświadomości Zygmunta Freuda i psychoanalizie. W obecnym wydaniu zostały pominięte prezentacje badaczy postjungowskich: psychologii archetypowej Jamesa Hillmana, antropologicznego podejścia Ericha Neumanna, psychologii procesu Arnolda Mindella oraz terapii holotropowej Stanislava Grofa. Koncepcje te są znane w Polsce dzięki tłumaczeniom oryginalnych dzieł autorów i stosowane jako metody terapii czy rozwoju osobowości. W obecnym wydaniu nie są omawiane kwestie odwołujące się do wiedzy o procesach nieświadomych według takich teorii i metod, jak psychologia Gestalt, neurolingwistyczne programowanie (NLP), hipnoza czy magia. Pominięto przegląd koncepcji psychologicznych, które tworzyły dwa podrozdziały w rozdziale pierwszym (Psychologia jako wiedza obiektywna i nauka, Poszukiwanie psychologii holistycznej).
 
Obszerne rozdziały poprzednich wydań (drugi i czwarty) zostały podzielone. Rozdział drugi (Funkcje psychiczne. Ekstrawersja i introwersja) to obecnie Postawy i funkcje psychiczne oraz Typy psychiczne w rozwoju. Rozdział czwarty (Rozwój jednostki – indywiduacja) został podzielony na trzy nowe: Indywiduacja: oś ego–Jaźń, Wyzwania i pułapki indywiduacji oraz Przebieg i symbolika indywiduacji. Z dawnego rozdziału dziewiątego (Wewnętrzny smok – Cień indywidualny) powstały dwa (Ego i archetyp Cienia oraz Ludzie Cienia). W obecnym wydaniu nie są publikowane wcześniejsze przedmowy, zawierające dane historyczne.
Psychologia integralna Junga - Zenon Waldemar Dudek

Spis treści

Przedmowa. Imperatyw opowieści – Krzysztof Skonieczny
Słowo od autora do wydania czwartego

Rozdział 1. Od psychologii głębi do psychologii integralnej

1.1. Psychologia jako nauka
1.2. Psychologia głębi
1.3. Psychologia integralna

Rozdział 2. Postawy i funkcje psychiczne

2.1. Wrodzony typ postawy psychicznej
2.2. Podstawowe funkcje psychiczne
2.3. Integracja funkcji psychicznych

Rozdział 3. Typy psychiczne w rozwoju

3.1. Fazy rozwoju a typ osobowości
3.2. Styl życia i praca
3.3. Dominacja funkcji psychicznych
3.4. Różnorodność typów w życiowej praktyce
3.5. Złożone typy osobowości

Rozdział 4. Świadomość indywidualna – ego

4.1. Ego a kultura i natura
4.2. Energia psychiczna i kompleksy
4.3. Ego a zaburzenia psychiczne
4.4. Indywiduacja i identyfikacja

Rozdział 5. Indywiduacja: oś ego–Jaźń

5.1. Relacja ego z Jaźnią
5.2. Mityczne drogi do Jaźni
5.3. Zaburzenia psychiczne a oś ego–Jaźń

Rozdział 6. Pułapki indywiduacji

6.1. Dynamika procesu indywiduacji
6.2. Negatywna inflacja
6.3. Niepowodzenia indywiduacji

Rozdział 7. Symbolika indywiduacji

7.1. Od fazy dziecka do stanu pełni
7.2. Doświadczenia transpersonalne
7.3. Styl życia a stany inflacji
7.4. Projekcja i symbole
7.5. Wertykalna oś rozwoju

Rozdział 8. Archetypy i symbole kultury

8.1. Nieświadomość zbiorowa i archetypy
8.2. Formy doświadczeń archetypowych
8.3. Archetypy i ich manifestacje

Rozdział 9. Jedność przeciwieństw

9.1. Zasada opozycji psychicznych
9.2. Relacja świadomość–nieświadomość
9.3. Komplementarność przeciwieństw
9.4. Dialog opozycji i transformacja

Rozdział 10. Wzlot duszy – inflacja

10.1. Mechanizmy i procesy inflacji ego
10.2. Doświadczenie zmysłów i inflacja
10.3. Kulturowe aspekty inflacji ego
10.4. Mitologiczne wzorce inflacji ego

Rozdział 11. Upadek duszy – alienacja

11.1. Psychologia alienacji
11.2. Alienacja ego od sfery archetypów
11.3. Kulturowe aspekty alienacji

Rozdział 12. Ego i archetyp Cienia

12.1. Ciemna strona rozwoju ego
12.2. Syndrom Cienia
12.3. Formy syndromu Cienia
12.4. Archetyp Cienia

Rozdział 13. Ludzie Cienia

13.1. Konfrontacja ego z kompleksami
13.2. Fragmentaryzacja i absolutyzacja Cienia
13.3. Psychologiczna ekspresja Cienia
13.4. Piętno Cienia

Rozdział 14. Kobiecość i męskość – Anima i Animus

14.1. Ambiseksualizm i androgynia
14.2. Wewnętrzna kobiecość – Anima
14.3. Wewnętrzna męskość – Animus
14.4. Dialog męskości i kobiecości

Rozdział 15. Psychiczna twarz człowieka – persona

15.1. Struktura persony
15.2. Funkcje persony
15.3. Rytuały społeczne i archetyp persony
15.4. Maska w zaburzeniach psychicznych
15.5. Osobowość i tożsamość

Epilog
Słownik podstawowych terminów jungowskich
Bibliografia
Wykaz ważniejszych publikacji autora