Publikuj w “ALBO albo”

Działy ALBO albo

Jungowskie inspiracje

Karol Gustaw Jung, wybitny psycholog i psychiatra szwajcarski, największy obok Freuda badacz głębin psychiki, zainspirował wiele poszukiwań nie tylko na obszarze nauk psychologicznych, ale w całej humanistyce. Z jego koncepcji wynika nowe rozumienie osobowości i nowe, integralne ujęcie kultury. W Polsce żywo rozwijają się badania nad wkładem myśli Junga w pogłębienie wiedzy o człowieku, psychice, religii, twórczości, cierpieniu, samoświadomości. Jungowskie inspiracje to najlepszy dowód na to, że wiele wątków myśli Junga zasługuje na uwagę wszystkim badaczy zainteresowanych problemami psychologii głębi i psychologii kultury.

Od psychologii do autopsychoterapii

Psychologia i psychoterapia jest wynalazkiem współczesności. Minęło zaledwie ponad sto lat od powołania pierwszych samodzielnych katedr psychologicznych, a stały się one fundamentalnym elementem wykształcenia człowieka naszych czasów, wykazało, że nauki psychologiczne zasługują na miano podstawowych. W wymiarze praktycznym psychologia, czerpiąc wiele inspiracji z osiągnięć medycyny, nie może popełnić jej błędu polegającego na lansowaniu złudzenia, że medycyna i zbiorowy system leczenia uchronią nas od chorób. Psychologiczne metody pomocy stawiają sobie za cel większą autonomię jednostki, wzmacniają zdolności człowieka do samozrozumienia i samoleczenia. Psychologia jest więc podstawą nie tylko dla różnych nurtów psychoterapii, ale także rozwoju metod psychohigieny i autopsychoterapii.

Archetypy w Kulturze

W kulturze, jak w naturze ścierają się dwie tendencje – obumieranie i wzrost. O ile jednak w przyrodzie śmierć i kataklizmy są bardziej widoczne, o tyle w kulturze zjawisko degeneracji i rozwoju jest trudniejsze do odkrycia. Wielki wkład psychologii Junga i innych badaczy kultury, religii, historii wiedzy i ducha świadczy o tym, że w żywej kulturze świadomość jednostki ma dostęp do głębokich pokładów mądrości i uczuć – sięga sfer ukrytych, ponadpokoleniowych wzorców, tj. archetypów. Badanie dostępu do ponadczasowych wartości kultury i uczenie się języka archetypów to zadanie każdego pokolenia, każdej tradycji i poszczególnych jednostek. Nie może to być tylko samotny wysiłek ludzi wybitnych, których niewielu albo nikt nie potrafi zrozumieć.

Nasze tożsamości

Człowiek może dysponować wiedzą i siłą, i bogactwem, ale może nie znać swej tożsamości. Tożsamość może mieć wiele, nawet bardzo różnych czy wręcz sprzecznych obszarów. Jest ona dobrem, dzięki któremu życie nabiera uchwytnego sensu nie tylko w wymiarze indywidualnym, ale i zbiorowym. Obok nas ludzie i grupy posiadają lub poszukują własnej tożsamości, różniąc się od nas niekiedy tak znacznie, aż wątpimy czy przyznać im miano wymiernego człowieczeństwa. A jednak tożsamość człowieka ma zróżnicowane oblicze i jest nie tylko czymś danym przez naturę, kulturę, rodziców i poprzednie pokolenie, ale twórczym zadaniem do wypełnienia.

Dialog kultur

W dobie globalizacji pozornie zanikają różnice miedzy wielkimi systemami kulturowymi. Jesteśmy dzisiaj świadkami powszechnego dialogu kultur, nauk, tradycji i religii, ale tylko naiwni łudzą się, że porozumienie usuwa zasadnicze napięcia. Wzajemne studiowanie głębi każdej kultury może być nie tylko zwykłą wiedzą, która zbliża, ale czymś więcej – może wzbogacać i rozwijać duchowo jednostki i całe pokolenia, bez jakiegokolwiek uszczerbku dla ich integralności. Dialog Zachodu z Orientem to wielkie zadanie naszych czasów. W tym dialogu wiele cennych myśli wypowiedział Karol Gustaw Jung i jego wielcy przyjaciele – M. Eliade, R. Weilhelm, F. Kerenyi i in. Myśląc o dialogu z wielką tradycją Wschodu, należy pamiętać, że dialog ustaje, kiedy zapomina się lub zdradza kulturę własną.

Z poetyki archetypów

Poezja jest głosem narodów, poeci jej sumieniem. Kto nie czyta poezji, nie zna literatury swego narodu, buduje swoje życie bez korzeni. Ryzykuje, że byle wiatr go zmiecie. Poezji potrzebuje też nauka, gdyż u źródeł wszelkiej twórczości i mądrości leżą głębokie pokłady archetypowe. Wobec poezji, jak wobec śmierci, jesteśmy sobie równi. Liczy się wyobraźnia i serce. Każdy może być poetą, jeśli otworzy się na głos poetyki archetypów.

Na granicy epok

Każde przesilenie epok jest czasem szczególnym. Przekraczanie granic kryje w sobie przygodę i niesie niespodzianki. Zrozumieć czas dzisiejszy i być gotowym do podjęcia przyszłych wyzwań epoki to zadanie, z którym pojedyncze jednostki nie są w stanie sobie samotnie poradzić. Dlatego myśląc o zmieniającej się epoce i wyzwaniach XXI wieku, należy zgromadzić siły wielu umysłów reprezentujących różne dyscypliny. Mozaika nowych tematów i nowych spojrzeń, choć daleka od dzisiejszego pojęcia prawdy naukowej, może nas zainspirować do odkrycia prostszych dróg objaśniających ciągle zmieniającą się rzeczywistość.

Forum psychologii kultury

Zasadniczą treść forum stanowią sprawozdania, recenzje, dyskusje. Omówienia bieżących wydarzeń i komunikaty z życia Redakcji ALBO albo. Tą rubrykę w dużej mierze współtworzą nasi Czytelnicy informujący o tym, co ważnego dzieje się na polu psychologii głębi, psychologii kultury, antropologii, filozofii, psychologii religii, socjologii kultury i samej kulturze w Polsce i na świecie.