XVII Forum – Ewa Machut-Mendecka

Ewa Machut-Mendecka

streszczenie wystąpienia na XVII Forum Inspiracji Jungowskich
„Małe i wielkie inicjacje”

Tazijja (arab. pocieszenie, kondolencje, pers. lament) jest jedynym wielkim misterium muzułmańskim, rytuałem na pograniczu wiary i sztuki obchodzonym przez sunnitów i szyitów. W wersji szyickiej prowadzi do wewnętrznego odrodzenia, a zarazem wyraża w sposób skrajny wierzenia szyitów.

Tazijja upamiętnienia śmierć Husajna syna Alego w 680 r., uznaną za męczeńską. Husajn, wnuk Proroka Mahometa, z niewielką grupą osób wyruszył wówczas z Półwyspu Arabskiego do Iraku i pod Karbalą przytłaczające wojska kalifa rozbiły obóz przyszłego bohatera, on sam zginął. Okrzyknięty został wielkim męczennikiem islamu, a szyici co roku obchodzą z wielkim zaangażowaniem pamiątkę jego śmierci.

Tazijja przybiera różne formy: odbywają się żałobne pochody, eksponowane są proste symbole, szczególnie wymowny pozostaje dramat inscenizowany na tle wydarzeń pod Karbalą. Widzowie i uczestnicy misterium reagują na dramat ten żywiołowo, spontanicznie, gwałtownie. Ich reakcja wydaje się przejmująca, a zachowanie stanowi potężną erupcję uczuć. Uczestnicy nie tylko lamentują, płaczą, szlochają i skandują święte dla nich imiona: Husajna, jego brata Hasana i Alego, ale uderzają się rękoma i biczują, symbolizując swoją rozpacz i ból. W bardziej ekstremalnych formach szyici okładają się pięściami, zadają sobie mocne razy, ranią własne ciała, nawet dotkliwie i głęboko.

Tazijja , z wyjątkiem tak skrajnie drastycznych manifestacji, ma charakter terapeutyczny, jest formą katharsis i kojarzy się z tymi szkołami psychoterapii, w których krzyk i głęboki płacz służą rozładowaniu napięć fizycznych i psychicznych.