Forum Inspiracji Jungowskich

Okrążanie centrum w bezgranicznym świecie


Człowiek potrzebuje centrum, które wyznacza jego miejsce na ziemi, ale też celu, który staje się sensem jego życia. Czy psychologia nowożytna zajmuje się z uwagą analizą centrum życia psychicznego i sensem życia człowieka w globalnym świecie? Teorie głównego nurtu psychologii raczej we fragmentaryczny sposób badają i fragmentarycznie opisują zjawiska i procesy psychiczne, gubiąc z oczu całość i głębię psychicznego doświadczenia? W przeciwieństwie do nich Jung mówi o potrzebie budowania zintegrowanej osobowości, która potrafi określić indywidualne centrum i umie trwale zlokalizować linię życia w przestrzeni społecznej i kulturowej. Mówi o celach życiowych, realizacji posiadanych talentów i możliwości, które przyniosą osobistą satysfakcję i będą pożyteczne dla innych. W ten sposób przypomina starożytną naukę o duszy i archetypach jako wzorcach psychicznego przeżywania oraz pojmowania siebie i świata. Wiedza ta jest niezwykle przydatna współcześnie podczas poruszania się po bezgranicznym świecie doznań w mgławicy informacji, które wciągają umysł ludzki w pędzący strumień wirtualnej rzeczywistości.

Człowiek z natury jest bezgraniczny, gdyż wyłania się z chaosu, a jego matką jest nieświadomość, ale tworzona przez niego kultura, wiedza społeczna i tradycja wychowują go do widzenia i respektowania granic – nie tylko realnych, materialnych, ale także ukrytych, oznakowanych abstrakcyjną myślą, wiedzą, wyobraźnią i moralnymi ograniczeniami. Źródłem wiedzy o granicach jest dla dziecka rodzic i system edukacji. Kiedy dziecko buntuje się i podąża wbrew wytyczonym przez dorosłych granicom, buduje nowe światy, które definiują rzeczywistość inaczej niż tradycja. Ślady dziecięcej duszy u osoby dorosłej w zderzeniu z realnością mogą – z jednej strony – owocować duchowością, kreatywnością, artystyczną wyobraźnią, która znosi sztuczne granice, a z drugiej – kreować utopijną ideologię, pseudomistyczną fascynację czy totalitarną moralność, która zabrania myśleć indywidualnie i indywidualnie dochodzić wewnętrznej prawdy.

Na dziecięcej bezgranicznej fantazji w efekcie rodzą się projekty komunistyczne i nacjonalistyczne, religie naukowe, ideologie polityczne i tyranie społeczne, które stawiają sztuczne granice prowadzące do wypaczenia, szaleństwa i zniewolenia umysłu człowieka.

Jednym z projektów pracy z szalonym, skłonnym do totalitaryzmu umysłem, który nie umie dostrzegać granic niezbędnych, a wprowadza granice tam, gdzie zamieniają się one w cierpienie, destrukcję i śmierć, jest idea pracy terapeutycznej oparta na wyobraźni, odwołująca się do teorii archetypów Junga. Polega ona na okrążaniu problemu, tak aby odnaleźć centrum, a jednocześnie wędrować po spiralnej drodze w poszukiwaniu celu. Była ona ona znana już w starożytności jako circumabulatio medytujących mnichów.

Tego typu metody respektują zasadę wieloetapowej pracy z umysłem i mają one zastosowanie nie tylko w psychoterapii, ale także w wychowaniu i kształtowaniu kreatywności dorosłego człowieka. Są to w szczególności swobodne skojarzenia, aktywna wyobraźnia, amplifikacja, analiza mitu personalnego.

Zenon Waldemar Dudek – specjalista psychiatra, zajmuje się psychoterapią indywidualną, psychologią osobowości i psychologią kultury; autor artykułów, opracowań i książek z zakresu psychologii głębi, szczególnie jungowskiej, oraz psychoterapii i psychologii kultury – m.in. Psychologia integralna Junga (1995; 2006), Jungowska psychologia marzeń sennych (1997; 2007; 2010), Podstawy psychologii Junga (2002; 2006). Współautor książki Psychologia kultury. Doświadczenia graniczne i transkulturowe (2005; 2008) oraz podręcznika psychoterapii Psychoterapia. Teoria (2005). Współredaktor zbioru tekstów Spotkania z Jungiem (2007). Redaktor naczelny i wydawca „ALBO albo. Problemy psychologii i kultury”.

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz